miércoles, 17 de mayo de 2006

Castelao. En castellano familiar.

CARTA A JOAQUINA CASTELAO GEMME

Sen lugar (Santiago de Compostela), sen data (ca. xullo de 1902?)

Arquivo familia Castelao, Rianxo (AFCR)

Mamá: Recibí por la propia un paraguas y una docena de chorizos por lo cual le doy muchas gracias. También recibí por correo una carta en la cual solo V. hace mención de los aprobados y no habla para nada del Sobresaliente, pues sabrá que un sobresaliente ahora, equivale á Premio, pues tengo una asignatura paga para Septiembre y ya ve V. que ahorro lo mismo unas quince pesetas y ademas me dan un diploma de honor como si fuera Premio conque ya ve V. si ese dinero que le ahorro y que tenía que pagarlo si llevara Notable o aprobado bien podia darmelo para el Apostol, una por lo que le digo y otra por aprobar todas y como premio a los sacrificios que pasé para aprobar1.

De lo que me dice que he de ir al Carmen este es el mayor contento para mi, pasar aunque sean unos tres o cuatro días nada más.

Le mando el pantalón por la propia.

No tengo mas que poner, recuerdos a todos, á mi madre Teresa especialmente á tíos, tías, José y Edelmiro, Josefina2 y Teresa3 y V sabe que le quiere su hijo

Daniel

Conteste y escríbale a D. Manuel4 que me deje ir a esa el tiempo que le dije

Nota. No sobre: Sra Doña Joaquina Castelao. Rianjo

Por la propia.


1. Esta carta é de datación problemática. A falla de referencias ó pai podería suxerir que este ainda se acha na Arxentina, e a mención ás boas notas obtidas tamén suxire que se trata das notas do bacharelato, polo que preferimos datar esta carta con anterioridade ó ingreso de Castelao na Universidade compostelá.

2. ]osefina Rodríguez Castelao (1897-1972), irmá de Castelao.

3. Teresa Rodríguez Castelao (1899-2000), irmá menor de Castelao.

4. Tal vez aluda a Manuel Llamazares, director do colexio no que Castelao estivo interno en Santiago de Compostela entre 1901 e 1903.

===================

CARTA A ]OSEFINA RODRÍGUEZ CASTELAO

Madrid, sen data (ca. abril-comezos de maio de 1932)

AFCR

Mi querida hermana: Germán, el hijo de Rañó1 me dice que recibió una carta de su madre en la que le dice que vosotras me escribisteis dos veces y que yo no he contestado. Conste que yo no recibí ninguna carta vuestra desde hace mucho tiempo. Lo que más me ha disgustado es el saber que papá no está bien y que por lo visto tiene algo en el corazón, lo que me ha disgustado profundamente.

No os dais cuenta de la cantidad de trabajo que pesa sobre mi y de la falta de tiempo de que dispongo para cumplir con mis obligaciones.

Casi todas las semanas tengo que ir a Galicia y cada viaje me cuesta tres días de atraso en los asuntos que tengo que gestionar aquí, así es que al llegar me encuentro con tal montón de cartas que me vuelvo loco. Si pudiese sostener un secretario ya sería otra cosa; pero no puedo llegar a ese lujo.

Os ruego encarecidamente que no aumenteis mi angustia y que me comuniqueis el estado de nuestro padre, en la opinión exacta de los médicos. A la edad de papá el corazón casi siempre empieza a flaquear y no es extraño que tenga algún defecto de funcionamiento, pero es preciso que me digais, no vuestra opinión, sino la de los médicos.

Yo bien iría a esa, pero ¿no comprendeis que es muy difícil? Si supieseis el trabajo que pesa sobre mi, las preocupaciones que me agobian y ... ¡para qué decir más!

Conste que no he recibido ninguna carta vuestra desde hace mucho tiempo y que para decirme que papá está enfermo lo natural es decírmelo directamente.

Conste que yo ya sabía que estaba algo mal por carta de Xixi y por las de Manolo2; pero no por vosotras y no le daban importancia.

Escribirme inmediatamente y no me achaqueis defecto que sois vosotras las que los teneis, pues yo dispongo de menos tiempo y siempre tengo disculpa.

Decirme si Manolo obtuvo plaza.

Abrazos a todas y para vosotras de vuestro hermano que os quiere mucho.

Daniel

Dirección:

Hotel Franco

Sevilla 5

Madrid

1. Trátase probabelmente de Germán Rañó Pérez, fillo dun emigrante retornado dos EEUU. En 1936 fuxiu a Barcelona, máis tarde exilouse a Francia e, despois, a México, onde participou nas angueiras galeguistas.

2. Xixí era o alcume de Ramón Iglesias, canteiro de Rianxo de moita sona na vila, parente lonxano de Castelao por parte da muller daquel, e moi amigo tanto da familia Castelao como da familia Baltar.

Manuel Rodríguez Castelao, curmán de Castelao, quen obtivo praza de mestre.

==============

CARTA A JOAQUINA CASTELAO

Barcelona, sen data (ca. comezos de 1938)

AFCR

Sra Dña ]oaquina Castelao, Vda de Rodríguez

Rianjo (Prov de La Coruña)

Mi querida madre: Tanto Virginia como yo nos encontramos bien de salud y nos acordamos muchísimo de todos. Estamos en Barcelona por ahora. Quiero que con esta carta reciban Vds la alegría de saber de nosotros. Cuando se pueda no dejaré de darles noticias de nosotros.

Abrazos y besos a Josefina y Teresa y para V. todo el cariño de su hijo

Daniel

AFCR: Arquivo da familia Castelao, Rianxo.
Las cartas se han tomado de:
“Obras de Castelao”. Tomo VI: Epistolario. Coord. Henrique Monteagudo. Ed. Galaxia. 2000 (Vigo)

5 comentarios:

  1. Rouco, ¿que cardenalato es ese tuyo que te faculta para hablar en nombre de la "mayoría de los gallegos y ciudadanos del mundo"? ¿Cómo conoces las preferencias de toda esta gente?

    Modérese un poquito, Eminencia.

    ResponderEliminar
  2. Hombre, papuchi ha hecho más aportaciones en medicina que el amigo Castelao.

    "Ginecólogo de profesión, Julio Iglesias Puga nació en Orense. En el inicio de su práctica profesional fue uno de los ginecólogos más jóvenes de la Seguridad Social y de los primeros en estudiar el parto sin dolor.

    Además, fue uno de los creadores de la Maternidad de Madrid y jefe del Departamento de esterilidad, infertilidad y planificación familiar de esa clínica madrileña. "

    ¿cuál es el currículum de don Daniel en materia sanitaria? Quizás el de haber sido un precursor de los grandes médicos de la izquierda del siglo XX, como el inolvidable Che, y el no menos famoso doctor Llamazares.

    ResponderEliminar
  3. Lo más probable es que al psoe, que abriga más a los famosos en su pesebre que pagamos todos.
    Pero también podría ser que al BNG, donde ahora se da mucho esta nueva especie de los "hippijos".

    ResponderEliminar
  4. La talla de Castelao como literato deja mucho que desear, puede ser considerado como un Mingote -gran genio- de medio pelo.

    ResponderEliminar